Nasza przyszłość
Podejmujemy kompleksowe i zakrojone na szeroką skalę działania, których celem jest umożliwienie naszej Grupie dalszego rozwoju i utrzymania pozycji rynkowej.
Podejmujemy kompleksowe i zakrojone na szeroką skalę działania, których celem jest umożliwienie naszej Grupie dalszego rozwoju i utrzymania pozycji rynkowej. Jako duża, licząca się w skali Europy organizacja działająca w wielu sektorach, zdajemy sobie sprawę, jak wiele wyzwań stawia przed nami przyszłość zmieniającego się dynamicznie świata. Choć pandemia udowodniła, że nie wszystko da się przewidzieć, to w Grupie Azoty starannie analizujemy trendy, badamy zmiany w obszarach, w których działamy oraz monitorujemy oczekiwania interesariuszy. Mimo że nie na wszystko mamy wpływ – jak choćby na ceny surowców – nasza Strategia do roku 2030 przygotowuje nas na różne scenariusze i stanowi solidną platformę, na której będziemy budować przyszłość firmy i naszą gotowość na główne wyzwania współczesnego świata.
W naturalny sposób jednym z obszarów największego zainteresowania Grupy Azoty pozostaje rolnictwo. Obecnie blisko połowa ludzi na świecie żywi się dzięki zastosowaniu nawozów mineralnych1. Przewidywany wzrost populacji musi przełożyć się na wzrost produkcji, jednocześnie jednak nie pociągnie to za sobą zwiększenia powierzchni uprawnych. Szacuje się, że wzrost produkcji rolnej aż w 90% będzie wynikiem intensyfikacji upraw na dotychczasowych areałach2. Poprawa efektywności nawożenia przy jednoczesnym zachowaniu bioróżnorodności ma w tym kontekście zasadnicze znaczenie. To perspektywa szczególnie bliska regulacjom Unii Europejskiej, na którą odpowiadamy już dziś, a dzięki naszej strategii będziemy silnej odpowiadać w przyszłości.
1 https://ourworldindata.org/how-many-people-does-synthetic-fertilizer-feed
2 https://www.fao.org/fileadmin/templates/wsfs/docs/Issues_papers/HLEF2050_Global_Agriculture.pdf
Nasza odpowiedź na wyzwania branży rolniczej:
- precyzyjne nawożenie i pomoc dla rolników i producentów w osiąganiu lepszej efektywności dzięki technologii satelitarnej i sztucznej inteligencji,
- przyjazne dla środowiska nawozy Fosfarm® wpisujące się w ambicje unijnej strategii Od pola do stołu,
- kształtowanie zrównoważonego rolnictwa dzięki instalacji kwasów humusowych,
- prowadzimy program badania gleb Grunt to Wiedza, który realizowany jest przy współpracy z akredytowanymi Laboratoriami Okręgowych Stacji Chemiczno-Rolniczych,
- nasi eksperci zapewniają doradztwo agronomiczne, w tym doradztwo nawozowe.
Zgodnie ze Strategią 2030 planujemy uzupełnić portfolio produktowe o:
- nowe formuły produktów płynnych, uwzględniające m.in. potas i mikroelementy,
- nawozy granulowane z inhibitorami przemian azotu, mikroelementami i nawozy mineralno-organiczne,
- nawozy wapniowe,
- linię produktów dla rolnictwa ekologicznego,
- inne nowe produkty, w tym środki poprawiające właściwości gleby, inhibitory przemian azotu,
- formuły nawozowe wzbogacone w mikroorganizmy.
Jesteśmy świadomi, że nasze produkty wspierają bezpieczeństwo żywnościowe zarówno Polski, jak i wielu krajów na całym świecie. Dlatego w czasie pandemii – w 2020 i w 2021 roku - mimo wysokich kosztów surowców oraz konieczności odpowiedniego zabezpieczenia epidemicznego pracowników, Grupa Azoty była jednym z niewielu producentów branży chemicznej, który nie przerwał produkcji. Decyzje o ograniczeniu działalności lub jej wstrzymaniu podjęły w 2021 roku wiodące firmy m.in. z Niemiec, Norwegii, Litwy, Hiszpanii czy Holandii. Dzięki ciągłości funkcjonowania zagwarantowaliśmy naszym klientom – rolnikom i producentom rolnym – możliwość nieprzerwanego utrzymania produkcji żywności.
DOBRA PRAKTYKA
Czynnikiem wpływającym na nasze działania w 2021 roku – podobnie jak rok wcześniej – była pandemia COVID. Od dnia wprowadzenia stanu epidemii w Polsce w 2020 roku podejmowaliśmy odpowiednie działania zapobiegawcze wobec pracowników. Powołaliśmy zespół zadaniowy ds. minimalizowania ryzyka rozprzestrzeniania się koronawirusa oraz sztab kryzysowy. Analizowaliśmy wszystkie przypadki zarażenia się wirusem wśród pracowników. Opracowaliśmy też precyzyjne instrukcje dotyczące zasad postępowania w związku z zagrożeniem epidemiologicznym dotyczące między innymi zasad prowadzenia dezynfekcji, korzystania ze wspólnych przestrzeni i przekazywania obowiązków przy pracy zmianowej. Tam, gdzie sytuacja tego wymagała, wdrożyliśmy ozonowanie pomieszczeń oraz zainstalowaliśmy przepływowe lampy UV. Ograniczyliśmy bezpośrednie kontakty umożliwiając pracę zdalną pracownikom biurowym. Wszystkie zalecenia i procedury były na bieżąco przekazywane pracownikom w formie newslettera oraz w intranecie.
Według badania "Polska wieś i rolnictwo”3, przeprowadzonego między innymi na zlecenie resortu rolnictwa, w 2020 roku właściciele gospodarstw przeznaczali średnio 22% otrzymywanych dopłat bezpośrednich na zakup nawozów. W Grupie Azoty zdajemy sobie sprawę, jak dużą popytową rolę odrywają i będą odgrywać w przyszłości kwestie europejskiego dofinansowania krajowego rolnictwa. Dlatego z uwagą obserwujemy trendy w tym obszarze. Z danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wynika, że w 2021 roku wnioski o dopłaty bezpośrednie złożyło ok. 1,3 mln rolników, a koperta finansowa przeznaczona na ich realizację wyniosła 15,63 mld zł. Natomiast cały budżet na płatności obszarowe za 2021 rok to ponad trzy mld zł. Do 30 listopada 2021 r. wypłacano zaliczki - do 1,21 mln rolników trafiły dopłaty bezpośrednie w kwocie ok. 9,88 mld zł, a ponad 858 tys. gospodarstw otrzymało 2,21 mld zł w postaci płatności obszarowych z PROW. 1 grudnia 2021 r. rozpoczął się proces przekazywania wypłat końcowych4.
Dbamy o to, aby nasze produkty dla rolnictwa odpowiadały wymogom nowych regulacji. Pomagamy rolnikom dostosować się między innymi do wprowadzonego ustawowo w Polsce od 1 sierpnia 2021 roku zakazu stosowania mocznika w formie granulowanej z wyłączeniem stosowania mocznika w formie granulowanej zawierającego inhibitor ureazy albo powłokę biodegradowalną. Przepisy pomagają chronić jakość powietrza i ograniczają emisję amoniaku. Naszą odpowiedzią jest nawóz Pulrea +INu, czyli mocznik z dodatkiem inhibitora ureazy zwiększającego wykorzystanie azotu z nawozu, w pełni zgodny z nowymi obostrzeniami.
Stosujemy się również do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1009 dotyczącego udostępniania na rynku produktów nawozowych UE. Większość zapisów tego rozporządzenia będzie obowiązywać od 16 lipca 2022 roku. Nowe przepisy obejmują:
- zrównoważone i bardziej „zielone” rolnictwo,
- zasobooszczędne stosowanie składników pokarmowych w myśl Gospodarki Obiegu Zamkniętego,
- harmonizację norm dla nawozów uzyskiwanych z surowców organicznych lub wtórnych w UE,
- uregulowanie zasad wprowadzenia na rynek wszystkich produktów mających wartość nawozową, które spełniają wymagania jakościowe określone w rozporządzeniu oraz są przyjazne i bezpieczne dla środowiska.
3 https://www.gov.pl/attachment/1b8b386b-f998-4314-aaa1-fbde8ed3c105
4 https://www.gov.pl/web/arimr/doplaty-za-2021-r-ponad-17-mld-zl-na-kontach-rolnikow
Po wejściu w życie rozporządzenia zmieniona zostanie klasyfikacja nawozów z WE na CE. Produkty nawozowe CE podlegają procedurom oceny zgodności przeprowadzanym między innymi przez certyfikowane jednostki. Nowa klasyfikacja oznacza również więcej informacji przekazywanych użytkownikom na opakowaniach nawozów. Poza podstawowymi informacjami stosuje się między innymi:
Zobacz co zmienia rozporządzenie 2019/1009 dla producentów
W Grupie Azoty w 2021 roku trwały prace nad dostosowaniem produktów do wymogów rozporządzenia.
Ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko pozostaje jednym z największych wyzwań stojących przed naszą Grupą. Mimo wielu sukcesów na tym polu i realizowanych konsekwentnie od lat inicjatyw zmniejszających niekorzystne oddziaływanie produkcji zdajemy sobie sprawę, że ciągle wiele pracy przed nami. Nasze wewnętrzne przekonanie o konieczności ochrony środowiska łączy się z już wprowadzonymi lub dopiero zapowiadanymi zmianami regulacyjnymi. Jednym z kluczowych dokumentów w tym zakresie jest europejski plan Fit for 55 przyjęty w lipcu 2021 roku przez Komisję Europejską w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, którego celem jest wzmocnienie pozycji UE jako światowego lidera klimatycznego. Pakiet ten ma na celu unowocześnienie istniejącego prawodawstwa zgodnie z celem UE w zakresie klimatu na 2030 rok. Pomoże to wprowadzić zmiany transformacyjne w gospodarce, społeczeństwie i przemyśle, konieczne do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku oraz zmniejszenia emisji netto o co najmniej 55 proc. (w porównaniu z 1990 rokiem) do 2030 roku.
Pakiet zawiera między innymi:
- zmiany w handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS),
- rozporządzenie w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego,
- dyrektywę w sprawie odnawialnych źródeł energii,
- dyrektywę w sprawie efektywności energetycznej,
- nowy mechanizm dostosowywania cen na granicy z uwzględnieniem emisji CO2.
W Grupie Azoty zdajemy sobie sprawę, że w kolejnych latach, ze względu na postępujące zmiany klimatyczne, cały przemysł chemiczny będzie prawdopodobnie pod silną presją regulacyjną i naukową związaną z dekarbonizacją. Zwiększy się również nacisk na sprawozdawczość dotyczącą emisji.
Nasza odpowiedź na wyzwania środowiskowe:
Co już robimy:
- wdrażamy rozwiązania redukujące emisję zanieczyszczeń,
- na bieżąco monitorujemy swój ślad węglowy i regularnie go raportujemy,
- wdrażamy rozwiązania wspierające gospodarkę obiegu zamkniętego,
- zmniejszamy emisję tlenków azotu w pojazdach wyposażonych w silnik diesla dzięki oferowaniu AdBlue,
- budujemy Polimery Police – pierwszą firmę w Europie Środkowo-Wschodniej na rynku tworzyw w 100 proc. biodegradowalnych.
Nasze plany zgodnie ze Strategią 2030:
- projekt Zielone Azoty i związane z nim liczne inwestycje strategiczne,
- dywersyfikacja źródeł energii, a następnie stopniowe odchodzenie od źródeł węglowych na rzecz gazu ziemnego i alternatywnych źródeł ekologicznych OZE w celu obniżenia śladu węglowego organizacji,
- maksymalizacja wykorzystania synergii pomiędzy energetyką i instalacjami chemicznymi, np. w obszarze produkcji energii z pary z instalacji chemicznych,
- obniżenie wskaźników jednostkowego zużycia energii, w tym obniżenie energochłonności procesu reformingu parowego do 2024 roku o 30%,
- wprowadzenie nowych rozwiązań technicznych, w tym zastosowanie nowych rodzajów urządzeń o wyższej efektywności energetycznej, zwiększenie uzysków energetycznych czy stosowanie inteligentnych technik sterowania (APC, DCS),
- dostosowanie instalacji energetycznych w spółkach Grupy Azoty do wymogów konkluzji BAT poprzez odazotowanie i odsiarczanie spalin; prace badawcze nad katalizatorem SCR na potrzeby energetyki w Polsce.
Wzrost ambicji celów klimatyczno - energetycznych Unii Europejskiej
Do produkcji nawozów zużywane są duże ilości gazu ziemnego. Jego cena ma największy wpływ na konkurencyjność cenową produktów nawozowych. W trakcie 2021 roku cena surowca w europejskich hubach wzrosła kilkukrotnie względem cen z końca 2020 roku, osiągając najwyższą wysokość od 2008 roku. Pod koniec grudnia 2021 roku na holenderskiej giełdzie TTF, będącej punktem odniesienia dla większości kontraktów zawieranych w Europie Zachodniej, gaz z dostawą na styczeń kosztował ponad 180 euro za MWh, czyli 10 razy więcej niż rok wcześniej. Podobnie było na rynku polskiej Towarowej Giełdy Energii, gdzie 22 grudnia wyceniano ten surowiec na rekordowe 828,64 zł/MWh, podczas gdy na początku 2021 r. handlowano nim po cenie wynoszącej ok. 91 zł/MWh.
Wywołany przez skutki pandemii kryzys na globalnym rynku surowców energetycznych, który ujawnił się w 2021 roku, pogłębił się dodatkowo na skutek rosyjskiej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 r. W odpowiedzi na trudności i zakłócenia na światowym rynku energii Komisja Europejska przedstawiła plan REPowerEU zakładający oszczędzanie energii, produkcję energii ekologicznej oraz dywersyfikację jej dostaw.
Koszty produkcji nawozów w UE obciążone są dodatkowymi regulacjami, między innymi w odniesieniu do emisji CO2. Silny trend wzrostowy na uprawnienia do emisji CO2 rozpoczął się w listopadzie 2020 roku zaraz po pojawieniu się informacji o skuteczności szczepionek na COVID-19 oraz w trakcie stopniowego odblokowywania europejskich gospodarek. Sprzyjało to w szczególności odbudowie wcześniej załamanego popytu w otoczeniu ultra luźnej polityki monetarnej banków centralnych w USA i Europie. Licząc od listopada 2020 roku wzrosty cen sięgnęły w 2021 roku około 240%5 .
Wszystko to obniża konkurencyjność cenową produktów chemicznych powstałych w Unii Europejskiej i skutkuje zwiększeniem wolumenu nawozów importowanych na rynku.
Nasza odpowiedź na wyzwania rynkowe:
- włączyliśmy się do dyskusji nad europejskim mechanizmem CBAM wprowadzającym opłaty na produkty importowane spoza Unii Europejskiej uzależnione od emisji CO2 – nasze postulaty przekazaliśmy Komisji Europejskiej,
- zawieramy długoterminowe kontrakty na dostawy surowców energetycznych z wiarygodnymi i sprawdzonymi dostawcami.
Co planujemy zgodnie ze Strategią 2030:
- zapewnienie ciągłości i bezpieczeństwa dostaw dzięki wdrożeniu strategii surowcowej,
- projekt Zielone Azoty i związane z nim liczne inwestycje strategiczne, między innymi w zakresie dywersyfikacji energetycznej oraz zielonej energii.
