Innowacje w 2021 roku

Ambitne plany na przyszłość łączymy z już realizowanymi projektami i wdrożeniami innowacyjnymi. Wśród projektów przeprowadzonych w 2021 roku znalazły się między innymi:

[203-2]

Innowacje związane z rolnictwem:

• SatAgro

Dzięki analizie zdjęć z satelitów przekazujemy rolnikom informacje o kondycji upraw na polach oraz o ich zróżnicowaniu w przestrzeni i czasie. Wspieramy tym samym tzw. rolnictwo precyzyjne w zakresie analizy gleby, nawożenia, siewu czy ochrony roślin. SatAgro pomaga rolnikom również prowadzić ewidencje wykonywanych zabiegów i gromadzić między innymi mapy plonów oraz wyniki elektromagnetycznego skanowania gleby. W 2021 roku w programie uczestniczyło 228 współpracujących z Grupą Azoty gospodarstw, które dysponowały areałem około 59 tys. hektarów. 

Program SatAgro stale się rozwija, wciąż wzbogacamy go o nowe funkcjonalności. W 2021 roku dodaliśmy między innymi: 

• moduł Rentowność, który umożliwia mapowanie rentowności pól uprawnych oraz szczegółową analizę jej składowych – kosztów i przychodów, z uwzględnieniem ich zróżnicowania przestrzennego w różnych okresach,
• Notatki polowe, czyli możliwość przypisania komentarza i zdjęcia do fragmentu pola,
• możliwość integracji z platformą Trimble, 
• wyszukiwarkę produktów i maszyn,
• obsługę zabiegów nawożenia nawozami naturalnymi,
• raporty PDF ze strefami do poboru prób glebowych oraz wynikami ich analizy,
• nowe typy zabiegów – siew, zbiór oraz zabiegi nawadniania / fertygacji.

• Skanery gleby

Chcemy, aby na pola uprawne trafiało tylko to, co trafić tam powinno. Dlatego wykorzystujemy nowoczesne skanery glebowe, które w ciągu kilku minut pozwalają przekazać współpracującym z naszą Grupą rolnikom precyzyjne zalecenie nawozowe. Pozwala to dobrać najlepszy dla danej uprawy i czasu nawóz, ale także zmniejszyć jego zużycie o około 30%. W efekcie rośnie efektywność produkcyjna pola. W roku 2021 z analizy gleby skanerem skorzystało 206 gospodarstw rolnych. Wykonano 1986 analiz.

• Produkcja nawozu płynnego ze zwiększoną zawartością siarki

Grupa Azoty Kędzierzyn uruchomiła produkcję nowego nawozu płynnego ze zwiększoną zawartością siarki. RSM S 28-5 to roztwór saletrzano - mocznikowy, w którym zawartość azotu wynosi 28%, a siarki 5%. Nawóz może być stosowany na wszystkich rodzajach gleb, pod wszystkie rośliny uprawne
i użytki zielone, a także warzywa. Produkcja odbywa się z dbałością o środowisko. W instalacji nie powstają niebezpieczne odpady, nie ma też emisji, które mogłyby negatywnie oddziaływać na jakość powietrza. Ścieki technologiczne po filtracji wracają do zbiornika.

• Nowy nawóz wapniowy od Grupy Azoty Chorzów

Grupa Azoty Chorzów wprowadziła do swojego portfolio specjalistyczny nawóz wapniowy, CalHumus TM Extra. Nowy produkt pozyskiwany jest ze złóż kredy typ 07a o wysokiej zawartości materii organicznej i kwasów humusowych. CalHumus jest przeznaczony do upraw rolniczych i specjalistycznych w celu poprawy właściwości fizykochemicznych gleby oraz zwiększenia plonowania upraw. Jest przyjazny dla środowiska i spełnia założenia Europejskiego Zielonego Ładu.

• Nowoczesne i przyjazne dla środowiska nawozy NPK

Fosfarm® to nowa linia nawozów wieloskładnikowych produkowanych zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, w tym gospodarki o obiegu zamkniętym. To nawozy wzbogacone w wapń, siarkę i mikroskładniki, tj. miedź i cynk. Zawarty w nawozie fosfor, a także wapń, magnez i mikroskładniki, w całości pochodzą z zasobów odnawialnych. Nowe nawozy umożliwiają producentom rolnym dostosowywanie się do obowiązujących przepisów oraz wymogów środowiskowych.
Fosfarm® to jeden z kilkunastu projektów prowadzonych przez Grupę, które spełniać będą założenia Europejskiego Zielonego Ładu.

• Wprowadzenie mocznika z inhibitorem ureazy

Wprowadziliśmy na rynek mocznik z inhibitorem ureazy pod nazwą handlową Pulrea® + INu. Jest to uniwersalny nawóz azotowy, który może być wykorzystywany do nawożenia wszystkich roślin uprawnych. Nawóz zaleca się stosować wiosną do przedsiewnego nawożenia roślin jarych, tj. kukurydzy, słonecznika, zbóż jarych, oraz pogłównego nawożenia roślin ozimych, w tym zbóż ozimych i rzepaku ozimego. Inhibitor przejściowo blokuje ureazę, czyli naturalnie występujący w środowisku enzym rozkładający mocznik. Dzięki temu nawóz działa dłużej, a straty azotu związane z ulatnianiem się amoniaku są znacznie mniejsze. Stosowanie mocznika z inhibitorem ureazy pozwala spełnić wymagania unijnej dyrektywy NEC dla nawozów, która zakłada redukcję emisji amoniaku do atmosfery. Ponadto zmniejszenie emisji amoniaku do atmosfery jest jednym z założeń Europejskiego Zielonego Ładu.

• Linia do produkcji kwasu humusowego

W Centrum Wdrożeniowym Grupy Azoty S.A. uruchomiliśmy linię pilotażową do produkcji kwasów humusowych, o zdolnościach produkcyjnych rzędu 2 500 ton rocznie dla podstawowego produktu Tohumus. Nowa linia to efekt prac badawczych prowadzonych w tarnowskim Centrum Badawczo-Rozwojowym Grupy Azoty. To także kolejna odpowiedź Grupy Azoty na wymagania Europejskiego Zielonego Ładu.

Tohumus wspiera rolnictwo regeneratywne poprzez odtwarzanie i utrzymywanie potencjału plonotwórczego. Gleby w Polsce charakteryzują się niską zawartością próchnicy. Czynniki naturalne, takie jak klimat, duży udział gleb piaszczystych oraz zakwaszenie, nie sprzyjają akumulacji i utrzymywaniu na stałym poziomie zawartości substancji humusowych – głównych składników glebowej materii organicznej. Tohumus to odpowiedź na te wyzwania - wprowadzenie do gleby związków humusowych stanowi jeden ze sposobów umożliwiających zwiększoną produkcję żywności o dobrych parametrach jakościowych, przy jednoczesnym zachowaniu żyzności gleby.

Produkcja kwasów humusowych Grupy Azoty odbywa się przy zastosowaniu autorskiej technologii wytwarzania stymulatorów wzrostu z naturalnego surowca, jakim jest węgiel brunatny. Proces ten zachodzi przy użyciu stosunkowo niskich temperatur (40-50°C), które nie powodują degradacji łańcuchów kwasów humusowych, tym samym zwiększa ich skuteczność w wykorzystaniu rolniczym. Skuteczność produktu Tohumus oceniana była między innymi przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach oraz Instytut Ogrodnictwa – Państwowy Instytut Badawczy w Skierniewicach. Obie instytucje potwierdziły znaczące plonotwórcze działanie tego produktu.Produkcja Tohumusu wpisuje się w ideę zamykania obiegu surowców w gospodarce, a wytwarzanie produktu nie wiąże się z powstawaniem dodatkowych odpadów.

• Wytwórnia nawozów granulowanych

W Grupie Azoty Puławy uruchomiona została wytwórnia nawozów granulowanych, w skład której wchodzą – oprócz linii produkcyjnych – najnowocześniejsza w Polsce pakownia oraz hale sezonowania. Wstępny rozruch pierwszej linii produkcyjnej odbył się w lipcu 2020 roku, a produkcja ciągła nawozów ruszyła w 2021 roku. To jedna z największych inwestycji nawozowych ostatnich lat w naszym kraju tworząca nowe miejsca pracy w puławskich zakładach Grupy Azoty.
Produkowana w wytwórni saletra amonowa granulowana mechanicznie oraz saletrzak stanowią odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie ze strony rolnictwa wielkoobszarowego – polskiego i europejskiego. Stosowanie nawozu w formie granulek o większej średnicy pozwala na szerszy zasięg rozrzutu, co z kolei wpływa na poprawę efektywności wysiewu, szczególnie w gospodarstwach o dużej powierzchni. Ten rodzaj produktu jest preferowany przez odbiorców zagranicznych, a w związku z postępującym procesem konsolidacji gruntów w Polsce prognozowany jest wzrost zapotrzebowania również na rynku polskim.

Oprócz instalacji produkcyjnych, inwestycja obejmowała także budowę infrastruktury oraz obiektów logistycznych przeznaczonych do rozładunku i przeróbki surowca, a także magazynu gotowych produktów i pakowni, w której zamontowano jedyne tego typu w Polsce w pełni automatyczne urządzenia do pakowania nawozów w kontenery elastyczne (typu BIG BAG). Maszyny te – pod nadzorem operatora – samoczynnie pobierają puste kontenery, napełniają je produktem, zabezpieczają opakowanie przed rozsypaniem, znakują i transportują ciągiem przenośników do punktu odbioru i ekspedycji. Wydajność dwóch pakowaczek to około 180 ton na godzinę (ok. 4300 t/dobę).

• Technologia otrzymywania tiosiarczanu potasu

Grupa Azoty Puławy zakończyła pod koniec listopada 2021 roku czteroletnie prace związane z realizacją innowacyjnego projektu pt. „Opracowanie technologii otrzymywania tiosiarczanu potasu z wykorzystaniem gazów wydmuchowych z instalacji produkcji kwasu siarkowego oraz wieloskładnikowych nawozów płynnych na jego bazie”. Celem projektu nazwanego P-Thios było opracowanie technologii otrzymywania roztworu tiosiarczanu potasu z zastosowaniem gazów odpadowych zawierających niewielkie ilości tlenków siarki, pochodzących z instalacji kwasu siarkowego oraz nawozów wieloskładnikowych na bazie roztworu saletrzano-mocznikowanego i tiosiarczanu potasu. Efektem projektu jest kompletna technologia wytwórcza, zweryfikowana na prototypowej instalacji, która została wybudowana w ramach projektu.

W ramach projektu opracowano technologię produkcji siarczanu (IV) potasu w wyniku absorpcji dwutlenku siarki pochodzącego z instalacji do produkcji kwasu siarkowego. W efekcie obniżono emisje dwutlenku siarki i tlenków azotu do atmosfery o około 90%, co zmniejsza ilość gazów cieplarnianych emitowanych do atmosfery oraz wpisuje się w zasady gospodarki o obiegu zamkniętym. Innowacyjne technologie pozwalają na otrzymywanie produktu o bardzo wysokiej czystości i wysokiej stabilności na promieniowanie UV. Wytworzony roztwór może być stosowany jako samodzielny płynny nawóz potasowo-siarkowy, jak również jako surowiec do produkcji płynnych nawozów wieloskładnikowych.
Po oficjalnym zakończeniu etapu prac badawczo-rozwojowych projekt przeszedł w tzw. okres trwałości. Realizowane są prace nad wdrożeniem wyników projektu.  

• Partnerstwo strategiczne z Microsoft

Podpisaliśmy z firmą Microsoft porozumienie w sprawie wykorzystania chmury między innymi w zakresie rolnictwa precyzyjnego, inkubowania inicjatyw technologicznych zmieniających sektor produkcji oraz rozwoju kompetencji pracowników Grupy. W ramach porozumienia Grupa Azoty, przy wsparciu Microsoft i ekspertów firmy z ramienia Microsoft Technology Center, uruchomi inkubator dla start-upów – inicjatyw technologicznych we wczesnej fazie rozwoju, skupionych na branży chemicznej. Ponadto, dzięki wykorzystaniu Alei Innowacji i Microsoft Technology Center, nasze zespoły wspólnie z młodymi przedsiębiorcami będą mogły prowadzić sesje strategiczne i prototypować nowe rozwiązania w innowacyjnym środowisku, a także wspólnie rozwijać kompetencje w zakresie wykorzystania chmury obliczeniowej. Jedną z płaszczyzn współpracy naszej Grupy z Microsoftem będzie rozwój technik obrazowania satelitarnego używanego w rolnictwie precyzyjnym na podstawie chmury obliczeniowej. Przełomowe rozwiązania z zakresu bezinwazyjnej analityki gleb przy wykorzystaniu danych pochodzących z satelity ukierunkowane będą na wsparcie klientów Grupy Azoty w kompleksowej optymalizacji zarządzania uprawami rolnymi.

Innowacje w segmencie tworzyw:

• Green amber

Kontynuujemy nasze prace w zakresie przygotowania przyjaznej dla środowiska technologii wytwarzania kwasu bursztynowego. Chcemy opracować sposób biosyntezy kwasu bursztynowego przy użyciu bezpiecznego i wysokowydajnego biokatalizatora mikrobiologicznego, możliwego do wykorzystania w procesie surowców odnawialnych i odpadowych, które nie znalazły zastosowania w innych gałęziach przemysłu. W 2021 roku sprawdzaliśmy między innymi wpływ modyfikacji genetycznych mikroorganizmu na przebieg procesu. Biznesowym celem prowadzonych badań jest realizacja w odrębnym procesie inwestycyjnym budowy, a następnie uruchomienie instalacji produkcyjnej o zdolności 45 tys. ton rocznie na bazie opracowanej technologii produkcji.

• KAPROPOL

Opracowaliśmy możliwy do wdrożenia w skali przemysłowej, efektywny ekonomicznie i technologicznie sposób wytwarzania ε-kaprolaktonu - surowca do produkcji tworzyw biodegradowalnych z surowców dostępnych w Grupie Azoty Puławy. Instalacja pilotażowa została zakończona w 2020 roku, a w 2021 roku prace skupiły się na optymalizacji układów grzewczych i chłodniczych tak, aby zwiększyć efektywność pracy instalacji badawczej. Biznesowym celem projektu jest realizacja w odrębnym procesie inwestycyjnym instalacji produkcyjnej o zdolności 5 tys. ton rocznie.

• Centrum Projektowania i Rozwoju Aplikacji Tworzyw

Rozpoczęliśmy prace przekształcające dotychczasowe Laboratorium Tworzyw Sztucznych w Centrum Projektowania i Rozwoju Aplikacji Tworzyw. W ramach Centrum powstały specjalistyczne działy, których zadaniem będzie opracowywanie nowych produktów tworzywowych i compoaudingowych, obsługa klientów oraz prowadzenie prac badawczych. Nowa struktura pozwoli nam w pełni dostosować się do ciągle rosnących wymagań naszych odbiorców.

• Akredytacja PCA

Segment Biznesowy Tworzyw przystąpił do akredytacji PCA zgodnie z normą 17025 Centrum Projektowania i Rozwoju Aplikacji Tworzyw. Wdrożenie akredytacji pomoże nam sprostać oczekiwaniom klientów, między innymi z sektora motoryzacyjnego, pod kątem spełnienia wymagań normy IATF 16049, a także podniesie wiarygodność wykonywanych badań. Centrum poszerzy też swoją działalność komercyjną o analizy tworzyw biodegradowalnych.

[102-12]

• Technologia wytwarzania skrobi termoplastycznej i wprowadzenie do portfolio produktowego gamy tworzyw biodegradowalnych

Grupa Azoty S.A. uruchomiła linię pilotażowo-produkcyjną do wytwarzania skrobi termoplastycznej o zdolnościach produkcyjnych 300 ton na rok. Jednocześnie spółka przystąpiła do umowy o nawiązaniu współpracy z firmą Polska Grupa Opakowaniowa Opakomet S.A. oraz z Instytutem Badawczym Leśnictwa, a także podpisała list intencyjny z Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasami Państwowymi. Skrobia termoplastyczna jest w pełni biodegradowalna i doskonale nadaje się do produkcji między innymi ekologicznych doniczek, opakowań oraz nawozów. Polimer wytwarzany jest z ziemniaka.

• Rozpoczęcie prac nad wdrożeniem systemu ISCC+

Segment Biznesowy Tworzyw rozpoczął prace nad wdrożeniem standardu ISCC Plus dla poliamidu 6. Standard ten obejmuje wykorzystanie zrównoważonych surowców, półproduktów i produktów (między innymi cyrkularnych) w produkcji przemysłowej. Celem standardu ISCC Plus jest zmniejszenie zużycia zasobów kopalnych na rzecz wykorzystania surowców odnawialnych.

Innowacje produkcyjne:

• Rozszerzenie portfolio produktowego Segmentu Oxoplast

Portfolio produktowe Segmentu Oxoplast™ zostało rozszerzone o kolejne produkty specjalistyczne tj. Oxofine™ TOTM  oraz pierwszy w ofercie polimeryczny plastyfikator specjalistyczny Oxofine™ Poly2K. Oxofine™ TOTM wyróżnia się wysoką odpornością na substancje chemiczne na tle innych plastyfikatorów monomerycznych oraz innych TOTM dostępnych na rynku. Zapewnia też podwyższoną odporność na działanie wysokich temperatur. Nowy plastyfikator gwarantuje także bardzo długie zachowanie właściwości użytkowych gotowego wyrobu. Oxofine™ TOTM wykorzystywany jest głównie w produkcji kabli i przewodów elektrycznych, przemyśle motoryzacyjnym oraz medycynie.

Oxofine™ Poly2K to pierwszy plastyfikator polimeryczny w portfolio produktowym Segmentu Oxoplast™. Jego powstanie było efektem intensywnych prac badawczych i rozwojowych, a produkt ten wytwarzamy według własnej technologii Grupy Azoty. Oxofine™ Poly2k to plastyfikator przeznaczony do wykorzystania w przetwórstwie tworzyw sztucznych. Jest dodatkiem funkcyjnym nadającym gotowym produktom specyficzne cechy, choć w niektórych aplikacjach może być stosowany jako główny plastyfikator. Rekomendujemy stosowanie Oxofine™ Poly2k między innymi w produkcji zabawek, kabli i przewodów, węży ogrodowych, tekstyliów, farb i lakierów.

• Zaawansowany system sterowania (APC) dla instalacji wytwarzania amoniaku

Wdrożenie zaawansowanego systemu sterowania zmniejszyło ślad węglowy na jednej z ośmiu linii produkcji amoniaku o ponad 20 kg CO2 na tonę amoniaku. Dzięki temu udało się ograniczyć wskaźnik zużycia gazu ziemnego na tonę amoniaku o co najmniej 1% oraz poprawić bilans pary procesowej w instalacji o co najmniej 1,3%. Pozytywne efekty uzasadniają wdrożenie systemu na pozostałych liniach produkcji amoniaku, a w przyszłości system APC wprowadzony zostanie także w innych procesach technologicznych. System powstał jako jeden z projektów badawczo-rozwojowych realizowanych w Puławach w ramach programu sektorowego INNOCHEM.

• Wdrożenie technologii dozowania tlenu

Grupa Azoty Kędzierzyn zakończyła wdrażanie innowacyjnej technologii dozowania tlenu do instalacji kwasu azotowego TK IV i TK V. Projekt został zrealizowany przy współpracy z Siecią Badawczą Łukasiewicz – Instytutem Nowych Syntez Chemicznych, a jego efektem jest intensyfikacja produkcji kwasu azotowego w skali ok. 120 ton na dobę w przeliczeniu na 100 % kwas azotowy. Oznacza to blisko 8% wzrost poziomu produkcji.

[102-12]

• Rozwój polskich katalizatorów

Grupa Azoty S.A. i Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Nowych Syntez Chemicznych podpisały list intencyjny potwierdzający rozwój dotychczasowej długoletniej współpracy w zakresie katalizatorów. Współpraca będzie się rozwijać przy wykorzystaniu doświadczenia, wiedzy i know- how stron. Dokument został podpisany podczas Konferencji Producentów i Użytkowników Polskich Katalizatorów. Wspólnie zadeklarowaliśmy prowadzenie prac naukowo-badawczych i wdrożeniowych z uwzględnieniem specyfiki oraz potencjału gospodarczego i naukowego, a także poszukiwanie i opracowywanie nowych technologii produkcji katalizatorów. Zgodnie z postanowieniami dokumentu Grupa Azoty i Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Nowych Syntez Chemicznych podejmą również działania w kierunku rozszerzenia działalności promocyjnej, marketingowej oraz handlowej. Strony nadal będą wymieniać się informacjami i doświadczeniami w zakresie katalizatorów.

Pozostałe innowacje:

• Symulator treningowy w Puławach

W Puławach pilotażowo wdrożono innowacyjny system szkoleniowy na instalacji bezciśnieniowego stokażu amoniaku oraz części instalacji amoniaku (Wydział Syntezy). W wirtualnym świecie pracownicy Grupy Azoty Puławy mogą od 2021 roku sprawdzić swoje umiejętności radzenia sobie w sytuacji awarii. Opracowano trzy scenariusze umożliwiające przeprowadzenie treningów obsługi instalacji w sytuacjach awaryjnych i instruktażowych, w wirtualnym środowisku pracy.

• „Kierunki rozwoju innowacji energetycznych” w Grupie Azoty Kędzierzyn 

Grupa Azoty Kędzierzyn realizuje kluczowy projekt, mający zapewnić bezpieczeństwo energetyczne Spółce i mieszkańcom Kędzierzyna-Koźla – Nowa Koncepcja Energetyczna. Kluczowym elementem tego projektu będzie wykorzystanie ciepła procesowego pochodzącego z instalacji chemicznych do wytwarzania mediów energetycznych i energii elektrycznej.