Zarządzanie środowiskowe
Integralną częścią naszego podejścia do zrównoważonego rozwoju jest ochrona środowiska.
Integralną częścią naszego podejścia do zrównoważonego rozwoju jest ochrona środowiska. Wiemy, że tego oczekują klienci, dostawcy, a także społeczność lokalna. Zarządzanie środowiskowe w Grupie Azoty stanowi element zintegrowanego systemu zarządzania, a jednym z jego priorytetów jest minimalizacja strat środowiskowych. Wszystkie jednostki należące do naszej grupy kapitałowej (z wyjątkiem Grupy Azoty Koltar1) wdrożyły system zarządzania środowiskowego zgodny z normą ISO 14001, który wspomaga działania w obszarze ochrony środowiska oraz zapobiegania zanieczyszczeniom. Zobowiązuje on również spółki do dokonywania oceny zgodności prowadzonych działań z regulacjami prawnymi i innymi standardami, a także do ciągłego doskonalenia stosowanych metodologii ochrony środowiska.
1 System zarządzania środowiskowego nie został wdrożony, ponieważ nie było takich wymogów w odniesieniu do Spółki GA KOLTAR Sp. z o.o. Grupa Azoty KOLTAR Sp. z o.o. ma podpisaną umowę z firmą zewnętrzną na dostarczanie usług z zakresu ochrony środowiska, między innymi opracowywanie raportów, wykonywanie sprawozdawczości, reprezentowanie Spółki przed urzędami i organami ochrony środowiska, nadzór nad gospodarką odpadami i opakowaniami, weryfikacja wyników analiz i pomiarów, monitoring realizacji obowiązków z obowiązujących decyzji i umów.
W 2022 roku w Grupie Azoty S.A. planujemy wprowadzić Politykę środowiskową, które zdefiniuje Grupę Azoty jako organizację ukierunkowana na czystą produkcję, rozumianą jako ograniczanie zużycia zasobów naturalnych, stałe dążenie do zmniejszania zużycia surowców i mediów, ograniczanie emisji zanieczyszczeń, efektywne gospodarowanie odpadami.
Dokładamy wszelkich starań, aby działać zgodnie z uregulowaniami prawnymi i zapisami pozwoleń. W przypadku ich naruszeń – skutkujących karami lub podwyższonymi opłatami – w spółkach zawsze wdrażamy działania naprawcze.
Nasze ambicje sięgają jednak dalej niż jedynie przestrzeganie zapisów prawa. Zaplanowaliśmy w naszej strategii ścieżkę transformacji klimatyczno-energetycznej, którą nazywamy Zielone Azoty. Podejmujemy działania ograniczające emisje, przyjęliśmy program dekarbonizacji, który połączymy z rozwojem odnawialnych i bezemisyjnych źródeł energii. Do 2030 roku chcemy ograniczyć udział energii elektrycznej z węgla do poziomu poniżej 50% łącznej energii zużywanej, a w 2050 roku Grupa Azoty osiągnie zeroemisyjność.
DOBRA PRAKTYKA
Grupa Azoty S.A. i województwo małopolskie będą ściśle współpracować na rzecz ochrony powietrza i klimatu w ramach projektu LIFE EKOMAŁOPOLSKA – Wdrażanie Regionalnego Planu Działań dla Klimatu i Energii. W 2021 roku podpisaliśmy z regionem porozumienie, w którym deklarujemy między innymi dążenie do osiągnięcia neutralności klimatycznej w roku 2050 w obrębie procesów produkcyjnych i działalności prowadzonej w Małopolsce.
Osoby zajmujące kierownicze stanowiska ponoszą odpowiedzialność za kwestie ekonomiczne, środowiskowe i społeczne. W głównych spółkach naszej grupy kapitałowej obowiązki w tym zakresie podzieliliśmy w następujący sposób:
Grupa Azoty S.A.:
- kwestie ekonomiczne - dyrektor departamentu korporacyjnego finansów, dyrektor departamentu korporacyjnego kontrolingu
- kwestie społeczne - dyrektor departamentu korporacyjnego organizacji i kapitału ludzkiego
- kwestie środowiskowe - dyrektor departamentu korporacyjnego techniki i energii
Grupa Azoty Kędzierzyn:
- kwestie ekonomiczne - dyrektor departamentu finansów, dyrektor departamentu kontrolingu
- kwestie społeczne - dyrektor departamentu zarządzania i zasobów ludzkich,
- kwestie środowiskowe - dyrektor departamentu bezpieczeństwa
Grupa Azoty Puławy:
- kwestie ekonomiczne - dyrektor pionu finansowego/dyrektor kontrolingu
- kwestie środowiskowe - dyrektor pionu wsparcia
- kwestie społeczne - dyrektor pionu personalnego/dyrektor pionu korporacyjnego
Grupa Azoty Police:
- kwestie ekonomiczne - dyrektor departamentu finansów oraz dyrektor departamentu controllingu
- kwestie środowiskowe - dyrektor departamentu bezpieczeństwa technicznego oraz menadżer projektu ds. emisji gazów cieplarnianych, analiz technologicznych i środowiskowych
- kwestie społeczne - dyrektor departamentu zasobów ludzkich i zarządzania.
Osoby zatrudnione na tych stanowiskach w spółkach odpowiadają za realizację powierzonych im obowiązków bezpośrednio wobec zarządu.
DOBRA PRAKTYKA
W 2021 roku Grupa Azoty Kędzierzyn i Grupa Azoty Puławy przedłużyły do 2025 roku swoją certyfikację Ramowego Systemu Zarządzania Responsible Care związanego z realizacją programu „Odpowiedzialność i Troska®”. Grupa otrzymała tym samym potwierdzenie zgodności z wytycznymi Europejskiej Rady Przemysłu Chemicznego oraz zasadami i kryteriami Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego.
Program Responsible Care, przyjęty w Polsce w 1992 roku pod nazwą „Odpowiedzialność i Troska”, to międzynarodowa inicjatywa przemysłu chemicznego nadzorowana w Polsce przez Polską Izbę Przemysłu Chemicznego. Dzięki programowi przedsiębiorstwa z branży chemicznej mogą zintegrować wspólne działania na rzecz ochrony zdrowia, bezpieczeństwa procesowego oraz ochrony środowiska. Kędzierzyńska spółka realizuje program od 1994 roku. Wśród pozytywnych zmian, jakie nastąpiły od tego czasu można wyróżnić:
- ograniczenie w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza ogółem – o około 80%,
- ograniczenie poziomu poboru wód – o ponad 53%,
- ograniczenie ilości odprowadzanych ścieków – o ponad 55%,
- ograniczenie ilości składowanych odpadów - o ponad 90%,
- ograniczenie ładunku związków organicznych odprowadzanych do rzeki Odry – o ponad 70%,
- ograniczenie ładunku azotu amonowego w odprowadzanych ściekach – o ponad 99%.
Grupa Azoty Puławy realizuje Program od 1995 roku. Wśród pozytywnych zmian, jakie nastąpiły od tego czasu można wymienić między innymi ograniczenie w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza o ponad 75%, ograniczenie poziomu poboru wód o ponad 40%, ograniczenie ilości kierowanych odpadów do składowania o około 90%.
Nasza Grupa jest największym producentem wodoru w Polsce i istotnym jego wytwórcą w Europie. Produkujemy ponad 35% krajowego wodoru, a zaznaczyć trzeba, że Polska jest trzecim co do wielkości producentem tej substancji w Europie2.
W naturalny sposób planujemy włączyć się w rozwój rynku wodorowego oraz partycypować w realizacji strategii wodorowej Unii Europejskiej – pomoże nam w tym przystąpienie w 2021 roku do Europejskiego Sojuszu na rzecz Czystego Wodoru. Prowadzimy analizy ekonomiczne i techniczne dotyczące produkcji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł, co w dalszej perspektywie ograniczy ślad węglowy naszej produkcji oraz pozwoli produkować zielony wodór z elektrolizy zasilanej OZE. Przystąpienie do Sojuszu daje nam możliwość nawiązania współpracy z kluczowymi graczami sektora energetycznego, a także realny wpływ na kształtowanie europejskiego rynku wodorowego.
W 2021 roku wraz z PKP Cargo i PESA zadeklarowaliśmy współpracę na rzecz rozwoju zeroemisyjnego szynowego transportu towarowego. Wspólnie chcemy realizować między innymi projekty badawczo-rozwojowe zmierzające do opracowania optymalnych sposobów wykorzystania wodoru do napędów pojazdów szynowych oraz metod transportu wodoru i tankowania pojazdów kolejowych. Zasadnicze znaczenie dla rozwoju transportu szynowego z napędami wodorowymi w Polsce ma stworzenie infrastruktury związanej z transportem, magazynowaniem i tankowaniem paliw wodorowych. Podpisany podczas Międzynarodowych Targów Kolejowych „TRAKO” list intencyjny otwiera nowy etap wspólnych działań zmierzających do wypracowania optymalnych rozwiązań w tych obszarach na podstawie dotychczasowego doświadczenia partnerów.
Jesteśmy przekonani, że opracowywane przez nas technologie wodorowe oparte na ogniwach paliwowych mogą stać się podstawą efektywnego napędu taboru kolejowego oraz przyczynić się do rozwoju produkcji wodoru i amoniaku z odnawialnych źródeł energii - substancje te będą mogły stanowić paliwo zasilające transport kolejowy.
Rozwój technologii wodorowych w transporcie szynowym, ze względu na skalę zapotrzebowania pojazdów szynowych na wodór, może być głównym czynnikiem przyspieszającym popularyzację i wprowadzenie wodoru jako paliwa w całym transporcie. To zaś ma ogromne znaczenie dla polskiej gospodarki w związku z wdrażanym przez Komisję Europejską programem Europejski Zielony Ład, którego celem jest między innymi zmniejszenie emisji CO2 w transporcie o 30% do 2030 roku, a docelowo osiągnięcie neutralności klimatycznej Unii Europejskiej do 2050 roku.
W 2021 roku nasza Grupa znalazła się̨ w gronie sygnatariuszy listu intencyjnego na rzecz budowy Dolnośląskiej Doliny Wodorowej, podpisanego w trakcie XXX Forum Ekonomicznego w Karpaczu. Sygnatariusze zadeklarowali współpracę na rzecz stworzenia otoczenia biznesowego i technologicznego oraz badawczo-rozwojowego, dzięki któremu możliwe będzie zbudowanie Dolnośląskiej Doliny Wodorowej. Porozumienie to ma na celu między innymi stworzenie warunków i podjęcie współpracy na rzecz rozwoju technologii wodorowych w Polsce. Dokument – przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska we współpracy z przedstawicielami sektora publicznego i prywatnego – określa działania w zakresie rozwoju pełnego łańcucha wartości gospodarki wodorowej na bazie polskiego wkładu, czyli między innymi rozwiązań proponowanych przez krajowy sektor naukowy i badawczo-rozwojowy oraz polskich wdrożeń i patentów. Zgodnie z porozumieniem, wdrożeniu i rozwojowi gospodarki wodorowej w Polsce towarzyszyć będzie kilkadziesiąt działań, które zostały ujęte w czterech celach strategicznych, realizowanych w perspektywie do 2030 roku.
Grupa Azoty S.A.
- W 2022 roku spółka otrzymała decyzję Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o naliczeniu kary biegnącej za okres od połowy września do końca grudnia 2021 roku w wysokości 70,92 zł za dobę występowania przekroczenia dopuszczalnego poziomu emisji hałasu do środowiska. Postępowanie dotyczące ustalenia kary rocznej jest w toku w chwili powstawania niniejszego raportu.
Grupa Azoty Puławy
- Analiza danych z monitoringu ciągłego emisji zanieczyszczeń z zakładowej elektrociepłowni wykazała przekroczenie standardów emisyjnych dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłów z elektrociepłowni w 2020 roku. W związku z tym, decyzją Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w marcu 2021 roku wymierzono spółce karę łączną w wysokości 5 573 283 zł. Na wniosek spółki, w związku z realizacją przedsięwzięć mających na celu usunięcie przyczyn wymierzenia kary, decyzjami z dnia 2 czerwca 2022 roku odroczono termin płatności za ponadnormatywną emisję tlenków azotu do 31 grudnia 2023 roku natomiast za ponadnormatywną emisję dwutlenku siarki i pyłów ze spalania paliw do 31 marca 2024 roku.
- Analiza danych z zakładowej elektrociepłowni wykazała również przekroczenie standardów emisyjnych dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłów z elektrociepłowni w 2021 roku. Do końca I półrocza 2022 roku nie wymierzono spółce kar za emisję ponadnormatywną za 2021 rok.
Grupa Azoty Kędzierzyn
- W 2021 na Grupę Azoty Kędzierzyn nałożono opłatę w wysokości 4 240 590 zł za emisję zanieczyszczeń do powietrza z instalacji spalania paliw niezgodnie z warunkami pozwolenia zintegrowanego. Opłata wynika ze zmiany koncepcji modernizacji zakładowej elektrociepłowni (Nowa Koncepcja Energetyczna), która bazuje na innowacyjnym projekcie wykorzystania ciepła z produkcji amoniaku i umożliwia wyłączenie starych jednostek węglowych oraz częściowe zastąpienie węgla paliwem gazowym. Projekt Nowej Koncepcji Energetycznej wpisuje się w strategię dekarbonizacji i neutralności klimatycznej oraz Europejski Zielony Ład. Wspiera również długoterminowe cele rozwoju gospodarczego Polski - tzw. „Kierunki rozwoju innowacji energetycznych”, które w latach 2021-2050 realizowane będą poprzez działania zwiększające konkurencyjność polskiego sektora chemicznego oraz energetycznego. Dodatkowo Nowa Koncepcja Energetyczna wpłynie na poprawę stanu środowiska w regionie, w którym działa spółka. W oparciu o przedstawiony harmonogram działań naprawczych decyzją Marszałka Województwa Opolskiego opłata została odroczona do kwietnia 2024 roku.
Grupa Azoty Police
- W 2021 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska przeprowadził kontrolę przestrzegania prawa i decyzji administracyjnych dotyczących ochrony środowiska. Obejmowała ona instalację energetycznego spalania paliw oraz instalację do produkcji bieli tytanowej. W toku kontroli stwierdzono przekroczenie warunków korzystania ze środowiska, w tym nadmierną emisję SO2, NOX, pyłu ogólnego na emitorze elektrociepłowni EC II – do chwili powstawania niniejszego raportu nie zostało w tej sprawie wszczęte postępowanie administracyjne. W zakresie instalacji produkcji dwutlenku tytanu nie odnotowano nieprawidłowości.
W przypadku pozostałych spółek tworzących grupę kapitałową Azoty (dotyczy to również Grupy Azoty Police) w 2021 roku nie nałożono sankcji administracyjnych i sądowych z tytułu nieprzestrzegania przepisów z zakresu ochrony środowiska. W 2021 roku nie zostały również wniesione spory środowiskowe przeciwko żadnej ze spółek.
Wartość pieniężna kar za niezgodność z prawem i/lub regulacjami środowiskowymi (zł)
| 2020 | 2021 | |
|---|---|---|
| Grupa Azoty KĘDZIERZYN | 0 | 4 240 590 |
| Grupa Azoty POLICE | 0 | 0 |
| Grupa Azoty PUŁAWY | 5 573 283 | 0 |
| Grupa Azoty S.A. | 0 | 0 |
| Suma | 5 573 283 | 4 240 590 |
